Świdnica – co warto tu zobaczyć? Krótki przewodnik po mieście

Świdnica to średniej wielkości miasto położone na Przedgórzu Sudeckim na Dolnym Śląsku nad rzeką Bystrzycą. Miasto posiada swój szczególny klimat oraz urok. Malownicze okolice oraz samo miasto przyciągają ciągle rzesze turystów i przyjezdnych a i mieszkańcy, którzy spędzają tu większość swojego życia nieraz podczas spacerów mogą odkryć ciekawe miejsca i zagadki z nim związane, nawet takie o których wcześniej nie wiedzieli.

Świdnica jest bogata w atrakcje różnego rodzaju. Duża część z nich to zabytki znajdujące się w najstarszej i centralnie położonej części miasta. Warto więc wybrać się na zwiedzanie jego ulicami. W tym miejscu należy zaznaczyć, że ze względu na charakter miasta i rodzaj zabudowy, a także fakt iż duża część najpopularniejszych atrakcji ulokowana jest w centrum, to najlepszym sposobem na zwiedzanie jest zorganizowanie pieszej wycieczki. Jest to zdecydowanie najdogodniejsze rozwiązanie. Najlepiej zaparkować samochód lub autokar w jednym miejscu i przemieszczać się od jednego punktu do drugiego na nogach podziwiając po drodze zabytkowe i bogato wykończone kamienice. Jest to o wiele wygodniejsze niż każdorazowa jazda samochodem z jednego miejsca w drugie. Pomijając fakt ograniczonej ilości miejsc parkingowych w wielu miejscach taki sposób zwiedzania jest poprostu niepraktyczny. Alternatywą dla pieszej wycieczki może być jednak np jazda rowerem, jednoślad bowiem dużo łatwiej „zaparkować”.

Przyjrzyjmy się więc najbardziej znanym, popularnym, charakterystycznym i najlepiej rozpoznawalnym atrakcjom, jakie oferuje Świdnica.

Centrum, rynek, kamienice – co warto zobaczyć w Świdnicy

Nasz przegląd zaczynamy od ścisłego zabytkowego centrum. Nie brakuje tu historycznych budynków oraz miejsc.

Rynek w Świdnicy – tu trzeba być

Znajdujący się w centrum Starego Miasta Rynek uważany jest za jeden z najpiękniejszych na całym Dolnym Śląsku. W jego centralnej części znajduje się ratusz a na samym placu możemy podziwiać liczne fontanny wykonane i zaprojektowane przez świdnickiego artystę George’a Leonarda Webera. Zimą, w okresie świątecznym odbywają się tu cyklicznie Jarmark Bożonarodzeniowy.

Wieża ratuszowa na rynku

Zabytkowa historyczna wieża ratusza to jeden z wielu obiektów i punktów obowiązkowych na liście zwiedzania znajdujących się w obrębie starego miasta. Ratusz wraz z wieżą stoi w samym środku głównego miejskiego rynku. Historia wieży ratuszowej sięga 1393 roku, wtedy jednak nie była to ta sama, którą widzimy dzisiaj. Podczas wielkiego pożaru w tamtych czasach miasto straciło także wieżę wraz z dachem i zegarem. W kolejnych dekadach i wiekach wieżę kilkukrotnie trawiły pożary, lecz każdorazowo była ona odbudowywana. Po przedostatnim pożarze odtworzono ją w roku 1767 roku. Po tej odbudowie stała ona niemal 200 lat.

Ostatni pożar ratuszowej wieży miał miejsce w XX wieku, 5 stycznia 1967 roku. Ogień naruszył jej konstrukcję w efekcie czego zawaliła się ona po godzinie 15:15 i runęła uszkadzając sąsiednie budynki. Jak wykazało późniejsze śledztwo pośrednią przyczyną katastrofy budowlanej była niekompetencja podczas rozbiórki sąsiednich budynków przy ulicy Wewnętrznej. W obecnej postaci ratuszowa wieża istnieje od 2012 roku, kiedy po 45 latach od ostatniego pożaru została ona w końcu odbudowana. Obecnie wieża posiada umieszczony na wysokości 38 metrów taras widokowy . Przy dobrej pogodzie można z niego dostrzec nawet odległy wrocławski Sky Tower oraz górę Śnieżkę.

Zabytkowe kamienice na rynku

Zwiedzanie rynku świdnickiego może dostarczyć wiele przyjemnych wrażeń. Wokół głównego miejskiego placu obejrzeć i zwiedzić można liczne kamienice o wielowiekowej historii. Można bez cienia wątpliwości powiedzieć że rynek w Świdnicy jest jednym z najpiękniejszych na całym Dolnym Śląsku. Zespół renesansowych i gotyckich kamienic tworzy jedną z ciekawszych kompozycji architektonicznych w kraju.

Wśród najciekawszych kamienic wokół placu znajduje się kilka wyjątkowo atrakcyjnych kamienic. Pod adresem Rynek 7 stoi kamienica „Pod Złotą Koroną”, której szczyt elewacji zakończony jest złotą koroną, od której wzięła się jej nazwa. W budynku tym od 1741 roku znajdowała się poczta polowa a w późniejszych latach hotel.

Po sąsiedzku przy ul. Rynek 8 stoi „Pod Złotym Chłopkiem” a pod numerem 25 mamy renesansowy Pałac Hochbergów, w którym można podziwiać piękne barokowe drzwi frontowe. Obok przy Rynek 26 z kolei stoi kamienica „Pod Złotym Okrętem z początku XIV wieku, a przy numerze 27 jest słynna kamienica „Pod Kogutem” powstała w XVIII wieku. W rogu Rynku, przy ulicy Grodzkiej 1 stoi kamienica „Pod Hermesem”, której szczyt wieńczy rzeźba patrona. Są to oczywiście tylko wybrane najciekawsze i najatrakcyjniejsze wizualnie obiekty. Wokół całego rynku jest ich znacznie więcej.

Muzeum Dawnego Kupiectwa

Miasto Świdnica ma bogatą historię jako miasto kupieckie. Ze względu na swoje położenie znajduje się na głównych szlakach handlowych. Historii tej poświęcone jest położone przy ulicy Rynek 37 Muzeum Dawnego Kupiectwa. Jest to pozycja obowiązkowa na trasie wycieczki po centrum i starym mieście. Odwiedzając muzeum możemy obejrzeć wiele eksponatów. Jednym z nich jest realistyczna makieta miasta Świdnica. Ekspozycja muzeum skupiona jest na licznych handlowych tradycjach oraz historycznym dziedzictwie miasta. Dodatkowo można tu obejrzeć wiele przedmiotów użytkowanych przed średniowiecznych kupców takich jak wagi, prototypy kas czy też różnego rodzaju opakowania.

Dla miłośników piwowarstwa muzeum także ma atrakcyjną ofertę. Można tu znaleźć mnóstwo informacji na temat świdnickich tradycji warzenia piwa.

Świdnicka Piwnica Ratuszowa – tu na pewno warto zajrzeć

Słynną Piwnicę Ratuszową łatwo znajdziemy i poznamy dzięki obecności pięknego portalu ozdobionego herbem miejskim. Miejsce to jest gratką dla miłośników piwa, bowiem to właśnie tutaj mieściła się znana Świdnicka Piwnica. To tu przez długi czas warzono wyśmienite piwo, sprzedawane później w całym regionie.

Kościół Pokoju pod wezwaniem Świętej Trójcy

Kościół, dzięki któremu Świdnica słynie na cały świat. Zabytkowy kościół Pokoju to niewątpliwie najbardziej rozpoznawalny obiekt znajdujący się w mieście. Jest wpisany na listę dziedzictwa światowego UNESCO, posiada tytuł Pomnika Historii a National Geographic uznał, że jest to jeden z 7 nowych cudów Polski. Jeśli planujesz odwiedzić Świdnicę to kościół ten musisz zobaczyć obowiązkowo.

Historia obiektu zaczyna się w 1657 roku, kiedy to ówczesny cesarz Ferdynand III na terenie księstw Habsburgów zezwolił na budowę trzech kościołów pokoju. Oprócz Świdnicy pozostałe dwa powstały w Jaworzy oraz Głogowie. Użyte do budowy kościoła materiały, a były to drewno, piasek, słoma oraz glina, nie dawały gwarancji, że budowla przetrwa długi okres czasu, a tymczasem stoi on po dziś dzień, czyli przetrwał już ponad 350 lat. Oprócz narzuconych ograniczeń co do jakości materiałów władze postawiły kilka warunków. Bryła budynku nie mogła przypominać kościoła oraz musiała być zlokalizowana w określonej odległości od murów miasta, nie mniejszej niż odległość strzału armatniego. Dodatkowo nie mogła posiadać ani dzwonnicy ani szkoły parafialnej a czas na jej zbudowanie wynosił maksymalnie jeden rok. Do budowy zastosowano tzn technikę szachulcową w postaci drewnianego szkieletu wypełnionego gliniano-słomianą masą. Stąd też wzięło się określenie „kościoła bez gwoździ”.

Niepozorny z zewnątrz budynek posiada wewnątrz bogate zdobienia i jest w stanie pomieścić nawet 7500 wiernych, którzy mają do dyspozycji aż 27 odrębnych wejść. Parametry te czynią obiekt największą drewnianą świątynią w Europie. Wewnątrz obiektu zobaczymy wiele zabytkowych elementów. Najstarszym z nich jest pochodząca z 1661 roku drewniana chrzcielnica.

Okazała i warta odwiedzenia katedra św. Stanisława i św. Wacława

Zwiedzając miasto, po wizycie na tarasie wieży ratuszowej nie sposób przeoczyć najważniejszego kościoła w mieście, katedry Św. Stanisława i Św. Wacława. Zdecydowanie wyróżnia się ona na tle niskiej zabudowy miasta zarówno wysokością jak i kształtem. Oglądając ją z wieży nie sposób nie mieć skojarzeń z płynącym olbrzymim okrętem. Katedra to jeden z najstarszych zabytków w Świdnicy co czyni ją bezsprzecznie obowiązkowym punktem w programie zwiedzania

Historia kościoła sięga pierwszej połowy XIV wieku. Pracę nad nią rozpoczęto w 1330 roku za czasów księcia świdnickiego Bolko II. Ukończenie prac miało miejsce ponad 1,5 wieku później w 1448 roku, kiedy to zakończono układanie pokrycia dachowego. Katedra imponuje najwyższą na całym Dolnym Śląsku Wieżą liczącą 101,5 metra wysokości czym przewyższa nawet wrocławską Katedrę Św. Jana Chrzciciela. W 1567 roku na wieży zawisł masywny dzwon ważący 1,8 tony, który od tamtej pory jest niezmiennie najwyżej umieszczonym dzwonem w Polsce.

Od roku 2004 kościół posiada tytuł katedry. W 2019 roku zaczęły się w nim szeroko zakrojone i długo oczekiwane prace renowacyjne.

Budynek Sądu Okręgowego

Obiekt ten położony przy Placu Grunwaldzkim kilka minut drogi od budynku dworca kolejowego. Ten charakterystyczny pokryty fasadą z czerwonej cegły budynek wybudowany został w 1885 roku na fundamentach budynku klasztoru, który znajdował się w tym miejscu wcześniej i został rozebrany. Obok po sąsiedzku znajduje się budynek Aresztu Śledczego.

Interesujące i warte zobaczenia budynki i kamienice w Świdnicy

Można spokojnie powiedzieć, że Stare Miasto urokliwymi kamienicami stoi. Wiele z nich ulokowanych jest wokół rynku głównego, jednak nie brak też ich w innych miejscach. Bez listy urokliwych i charakterystycznych kamienic oraz innych obiektów wartych zobaczenia przewodnik po mieście z pewnością byłby niekompletne.

Spacerując Aleją Niepodległości możemy zobaczyć pamiętającą lata 80 i 90 reklamę PKO w formie swego rodzaju muralu na bocznej ścianie jednego z budynków. Natomiast na rogu tejże ulicy pod numerem 3, w miejscu łączącym się z Trybunalską widzimy zbudowaną w wielkomiejskim stylu kamienicę.

Jeżeli podróżujesz środkiem masowej komunikacji, a nie własnym samochodem wówczas istotną dla Ciebie informacją będzie lokalizacja świdnickiego Centrum Przesiadkowego, gdzie znajduje się dworzec autobusowy oraz kolejowa stacja Świdnica Miasto. Budynek dworca jest dosyć dobrze utrzymany, dzięki czemu jest miły dla oka i doskonale się prezentuje wizualnie. W jego bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się jeden z najładniejszych murali w mieście dedykowany Irenie Sendlerowej.

Na styku ulicy Wałbrzyskiej z Placem Grunwaldzkim można podziwiać pięknie wyremontowaną i odnowioną narożną kamienicę pod adresem Plac Grunwaldzki 4. Dalszy spacer w kierunku Łukowej zaprowadzi nas przed charakterystyczny, wspomniany wyżej budynek Sądu Okręgowego z jego fasadą wykonaną z czerwonej cegły. Warte wymienienia są jeszcze kamienica znajdująca się na rogu Alei Niepodległości i ulicy 8 Maja oraz okazały budynek znajdujący się przy placu 1000-lecia Wojska Polskiego 2. Znacznie ciekawiej ta ostatnia budowla prezentuje się jednak od strony ulicy Wyspiańskiego.

Przy ulicy Sikorskiego 19 zobaczymy znajdującą się w gorszym stanie rodzinną willę Manfreda von Richthofena. Budynek należący niegdyś do niemieckiego bohatera jak dotąd nie doczekał się renowacji i niszczeje z upływem czasu.

Wieża ciśnień

Jednym z niewątpliwie oryginalnych obiektów wyróżniających się na tle miasta jest Wieża Ciśnień przy ulicy Nauczycielskiej. Sam obiekt, określany też mianem „Grubej Wieży”, powstał w latach 1876-1877. Pierwotnie była ona niższa niż obecnie, lecz od początku XX stulecia stopniowo dobudowywane były kolejne kondygnacje aż w 1903 roku wysokość wieży osiągnęła 57 metrów. W roku 1965 roku zaczął się proces odłączania wieży od miejskiej sieci wodociągowej. Trwało to kilka lat a ostatnie zbiorniki odłączono dopiero w latach 1994-1996. W tym okresie wieżę wpisano też do krajowego rejestru zabytków. Wieży nie sposób przeoczyć i widać ją doskonale między innymi z nieodległej Wieży Ratuszowej. Mimo zabytkowego charakteru wieża obecnie jest siedzibą kilku firm biurowych. Wieża nie jest dostępna do zwiedzania, niemniej na pewno warto jest ja wymienić w tym przeglądzie świdnickich atrakcji.

Hotele i miejsca noclegowe

Jeśli jesteś osobą przyjezdną ale mieszkasz w którejś z sąsiednich miejscowości wówczas prawdopodobnie nocleg nie będzie konieczny, nawet jeśli planujesz zwiedzanie rozłożyć na kilka dni. Co innego, jeżeli przyjechałeś z bardziej odległych stron. Wówczas warto rozejrzeć się za miejscem noclegowym w którymś z okolicznych hoteli.

Wśród cieszących się dużą popularnością miejsc do spania prym wiodą szczególnie trzy z nich. Pierwszym z nich jest Hotel Merkury Centrum ulokowany tuż przy rynku w Świdnicy. Jest to dobrze oceniany obiekt z nowocześnie wyposażonymi pokojami i, co najważniejsze, relatywnie niedrogimi. Hotel oferuje śniadanie wliczone w cenę za nocleg.

Barokowy Zakątek – tu zawitają zapewne miłośnicy historii. Hotel ten znajduje się w XVIII wiecznym budynku na terenie sąsiadującym z opisanym wcześniej Kościołem Pokoju. Obiekt ten oferuje unikalną atmosferę oraz niepowtarzalny wystrój pokojowych wnętrz.

Trzeci z hoteli – Apartament Sędziego – znajduje się nieopodal rynku miejskiego. Jego wnętrza zostały urządzone unikalnymi meblami ze Świdnickiej Giełdy Staroci Numizmatów oraz Osobliwości. Tu też znajdziemy unikalny klimat oraz miłą kompleksową obsługę. Wszystko w niezwykle korzystnej cenie.

Restauracje i kawiarnie, które warto odwiedzić w Świdnicy

Poza zwykłym zwiedzaniem, lub w przerwie pomiędzy poszczególnymi punktami programu zwiedzania możesz chcieć się napić kawy lub chcieć coś zjeść. W tym celu warto zajrzeć do jednej z wielu kawiarni lub restauracji. Świdnica posiada bogatą, jak na 60 tysięczne miasto, ofertę takich lokali więc nie sposób ich wszystkich wymienić w jednym miejscu. W okresie letnim na Rynku Starego Miasta funkcjonują liczne ogródki piwne, które w zimie chowają się do macierzystych lokali w przyległych kamienicach. Zawsze więc jest w czym wybierać i gdzie się zatrzymać jeśli podczas zwiedzania chcemy zrobić sobie krótką przerwę.

Wśród najpopularniejszych lokali znajduje się kawiarnia Trykotaże przy Rynek 20 i No Sugar Cafe przy ulicy Basztowej 1. Jeśli chcemy zjeść obiad to wówczas możemy zagościć w Gospodzie Kuflowej przy ul Równej 3 bądź legendarnej i wiekowej Karczmy Zagłoba mieszczącej się pod adresem Wrocławska 46.

Pomniki, parki i inne ciekawe obiekty

W Świdnicy jest mnóstwo ciekawych obiektów, które warto zobaczyć w ramach swojej wycieczki po mieście. Wśród nich warto wymienić kilka najbardziej oryginalnych i charakterystycznych.

Pomnik-ławeczka z posągiem Marii Kunitz

Obiekt ten znajduje się przed głównym wejściem do wspomnianego we wcześniejszej części artykułu Muzeum Dawnego Kupiectwa. Maria Kunitz była pierwszą kobietą astronomem mieszkającą i pracującej naukowo wraz z mężem w Świdnicy w XVII wieku. Nazywana jest ona czasem Kopernikiem w spódnicy. Posąg siedzący na ławeczce przedstawiam kobietę trzymającą w prawej ręce pierwsze wydanie dzieła „Urania propitia”, po polsku „Życzliwa Urantia”. Tytuł ten był jej najważniejszym dziełem. Wydany został w 1650 roku jednocześnie w języku łacińskim oraz niemieckim. Autorka była swoistym prekursorem self-publishingu, gdyż wydała swoją pracę za własne środki finansowe. W publikacji tej poprawiła metody obliczania położenia planet opracowane wcześniej przez Johanna Keplera. Dzięki temu Kunitz zyskała rozgłos i sławę jako najwybitniejsza kobieta naukowiec tamtych czasów.

Kobieta pochodziła z lekarskiej rodziny lecz otrzymała solidne i wszechstronne wykształcenie. Dość szybko została wdową a po wybuchu wojny trzydziestoletniej musiała w obawie o swoje życie uciekać z rodzinnego miasta. Schronienie i azyl znalazła w wielkopolskim klasztorze Cysterek znajdujących się w Łubnicach. Długo zapomniana, dopiero w XX wieku jej imieniem nazwany został jeden z kraterów na powierzchni Wenus, a także jedna z planetoid.

W Świdnicy Marię Kunitz uhonorowano ławeczką na rynku oraz patronatem jednej z miejscowych szkół.

Parki świdnickie

Miasto może się poszczycić licznymi uroczymi parkami znajdującymi się w centrum. Jeden z nich, położony w północno-zachodniej części miasta park Władysława Sikorskiego widać już z daleka jadąc pociągiem od strony Jaworzyny Śląskiej. Park ten jest pełny przechodniów oraz biegaczy niezależnie od pogody i pory roku. Miejsce zostało odnowione stosunkowo niedawno. W ramach rewitalizacji powstał między innymi „psi park”, czyli część stworzona do zabawy z psami. W parku znajduje się góra do zjeżdżania na sankach, kilkadziesiąt ławeczek, na których można usiąść i odpocząć. Poprawiono też bezpieczeństwo instalując system monitoringu.

W parku Sikorskiego, w samym jego centrum stoi wierna replika samolotu Fokker Dr. I, tego, na którym latał podczas Pierwszej Wojny Światowej urodzony w Świdnicy zapomniany niemiecki lotnik Manfred von Richthofen.

Podobnie rewitalizację przeszedł Park Centralny stając się jednym z najpiękniejszych tego rodzaju miejsc na całym Dolnym Śląsku. Wcześniej zaniedbany park odzyskał swój blask. Zyskał nowy oświetlony most oraz oświetlone fragmenty murów miejskich i schodów. Powstał tu także zupełnie nowy plac zabaw, liczne alejki oraz ścieżki rowerowe.

Ogród Różany

Ogród obejmujący tereny wzdłuż dawnego muru miejskiego warto odwiedzić po spacerze na rynku. Choć sam ogród jest niewielki to jednak charakteryzuje się wyjątkowym urokiem i emanującą unikalną atmosferą. Ogród ten od dawien dawna jest ulubionym miejscem na spotkania randkowe zakochanych i narzeczonych i nic w tym dziwnego. Sam plac w obecnej aranżacji jest względnie nową inwestycją jednak zdążył już pokryć się kwiatami. Powstała w ten sposób wonna oaza w samym środku miasta. W połączeniu z widokiem na strzelistą wieżę katedry uzyskujemy niezwykle piękny i pełen wdzięku widok.

Świdnickie dziczki

Nietypowa i oryginalna rzeźba, którą zobaczymy idąc w kierunku Rynku. Skręcając w ulicę Franciszkańską trafimy na nieduży, niepozorny plac w okolicy dawnego klasztoru Cystersów. Dziś mieści się tu Biblioteka Miejska. Pośród znajdujących się tu rabatek z pewnością dostrzeżemy nieco intrygującą rzeźbę przedstawiającą dziki buszujące wokół dużej skrzyni. Jeśli zagłębimy się w historię dowiemy się, że dziki są symbolem Świdnicy, natomiast skrzynia nawiązuje do sąsiedniego budynku biblioteki poprzez skojarzenie z opasłymi tomiszczami ksiąg. Rzeźba ta jest jednocześnie kapsułą czasu. Jej zapieczętowanie miało miejsce w 2013 roku. Zamknięto w niej wówczas fragment życia współczesnych Świdniczan aby pokazać potomnym za 100 lat jak wyglądało życie na początku XXI wieku.

Pokutny krzyż Jakuba Tau

Ten artefakt znajduje się na placu Świętej Małgorzaty. Jest to dość niepozornie wyglądający kamień ze słabo widoczną już rzeźbioną datą roku 1347. Wiąże się z tym dość mroczna historia. Błazen Jakub Tau miał bowiem się dopuścić na skutek wypadku zabójstwa syna księcia Bolka II, czyli młodego Bolka III. Jako karę sprawca miał wykonać i postawić właśnie ten pokutny krzyż. Historia odnotowała, że Bolko II Mały nie zostawił po sobie żadnych męskich potomków, więc jeżeli legenda ta mówi prawdę z rąk błazna zginął jedyny prawowity następca książęcego rodu.

Srający Chłopek

Rzeźba ta nazywana też Srajludkiem to jedno z dość ciekawych i miejsc w Świdnicy. Figurka znajduje się przy zawiszowskich wodociągach i została tam postawiona jeszcze za czasów, gdy miasto należało do Niemiec. Rzeźba przedstawia mężczyznę, który kontempluje swoje życie w charakterystycznej pozie. Mimo, że nazywa się go srającym ludkiem to tak naprawdę prawdopodobnie bardziej odpowiednie jest określenie Bolka Myśliciela, nawiązującego do historycznej postaci księcia Bolka.

Świdnickie murale

W Świdnicy w wielu miejscach można napotkać rozmaite murale na ścianach starych kamienic. Można na nich zobaczyć naprawdę różne rzeczy i postaci. Najbardziej znane murale przedstawiają jednak Andrzeja Wajdę, Irenę Sendlerową oraz barokowego, kryjącego się za rogiem barokowego pacyfistycznego aniołka.

W ten oto sposób kończymy nasz przegląd miejskich atrakcji ze Świdnicy. Jest to oczywiście przykładowy wybór, który nie wyczerpuje wszystkich propozycji. Każdy, kto planuje zwiedzanie i wycieczkę po mieście może z łatwością ułożyć własną trasę wybierając poszczególne punkty programu według własnych upodobań.